Dobre wieści z Naczelnego Sądu Administracyjnego

Odpowiedź NSA na wniosek o przyspieszenie rozpoznania skagi kasacyjnej

Naczelny Sąd Administracyjny pismem z dnia 1 lipca 2019r. poinformował redakcję NL o wyznaczeniu terminu rozprawy kasacyjnej ze skargi Burmistrza Miasta na III kwartał 2019r. Pismo otrzymane z NSA jest odpowiedzią na  wniosek redakcji NL o przyspieszenie terminu rozprawy kasacyjnej, jaką wysłano do sądu 21 maja 2019r. Treść poniżej:

„Zwracam się z prośbą o przyspieszenie rozpoznania sprawy I OSK 258/18

Uzasadnienie:

W dniu 2017-10-10 Wojewódzki Sąd Administracyjny na mój wniosek, m.in. stwierdził nieważność zarządzenia Burmistrza Lidzbarka Warmińskiego w sprawie opłaty za dochowanie do grobu ziemnego – II SA/Ol 626/17 – Wyrok WSA w Olsztynie. Burmistrz wniósł o kasację wyroku do waszego sądu.

Od kilkunastu lat w Lidzbarku Warmińskim obowiązywała opłata za dochowanie do grobu ziemnego w wysokości 900 zł.  Zaskarżyłem z pozytywnym skutkiem powyższe zarządzenie. Jednak przez ten okres ok. 600 osób wniosło jak się okazuje niesłusznie opłatę. Burmistrz w mojej ocenie złożył skargę kasacyjną tylko i wyłącznie celem odwleczenia prawomocności wyroku, bowiem im później Wasz sąd rozpatrzy skargę (odrzuci ją mam nadzieję) tym mniejszej liczbie osób trzeba będzie wypłacić zwrot nienależnie pobranej opłaty, bowiem ulegnie przedawnieniu. Tym samym w interesie kilkuset osób, a nie tylko moim leży jak najszybsze rozpoznanie powyższej skargi kasacyjnej, bowiem z biegiem czasu krąg uprawnionych do wypłaty nielegalnie pobranych pieniędzy ulega zmniejszeniu. Sprawa jest na tyle prosta, iż nie przysporzy wiele pracy czcigodnym sędziom Naczelnego Sądu Administracyjnego

Z wyrazami szacunku”

Tym samym, po miejmy nadzieję odrzuceniu przez NSA skargi Burmistrza na wyrok WSA w Olsztynie, ten stanie się prawomocny już w dniu ogłoszenia postanowienia.

Przypomnijmy, iż cała sprawa rozpoczęła się w 2016 r. podczas pierwszego spotkania Burmistrza z mieszkańcami miasta. Jeden z nich pytał czy tak wysokiej opłaty za dochowanie do istniejącego grobu nie można zastąpić naliczaniem proporcjonalnym. Opłata rosłaby w miarę upływu czasu od ostatniej opłaty za tzw. „wznowienie” grobu – pytał zmartwiony mieszkaniec. Jednak prezes PGK wyjaśnił, że jest to oddzielna opłata. Analiza przepisów ustalających stawki opłat wzbudziły wątpliwości Redakcji NL. Szerzej opisano to w artykule „Wątpliwości w sprawie opłat za korzystanie z cmentarzy komunalnych” z 29 października 2016 r.

Redakcja wniosła do Wojewody o zbadanie zgodności zarządzenia nr SE.0050.16.2012.MG Burmistrza Miasta z dnia 17 lutego 2012 r. (ustalającego opłaty) z prawem (wniosek TUTAJ). Organ nadzoru jednak nie doszukał się nieprawidłowości. Kolejnym krokiem było wezwanie Burmistrza do usunięcia naruszenia prawa w postaci ustalenia opłat za dochowanie do grobu ziemnego, po czym wniesienie sprawy do WSA. W długim oczekiwaniu na odpowiedź Burmistrza, zmieniło się prawo administracyjne. Po noweli, nie jest koniecznym wzywanie organu do usunięcia naruszenia prawa. Można od razu wnieść skargę do WSA na uchwałę lub zarządzenie organu samorządowego w którym został naruszony interes prawny obywatela. Takiej właśnie odpowiedzi udzielił Burmistrz Wiśniowski. 5 lipca 2017 r. Redaktor NL wniósł skargę do WSA w Olsztynie na zarządzenie Burmistrza w sprawie ustalenia opłat za korzystanie z cmentarzy komunalnych.

W odpowiedzi organ próbował podważyć interes prawny skarżącego, oraz wadliwe podstawy prawne skargi (zarządzenie, uchwała – sprawa, która bezpośrednio wpływa na obywatela, inaczej ujmując opłata za dochowanie do istniejącego grobu została poniesiona przez skarżącego).

Podczas rozprawy w olsztyńskim  WSA w Olsztynie  aplikant Zelentz przedstawił zarządzenie Burmistrza Miasta z dnia 9 października 2017 r. (czyli z dnia poprzedzającego rozprawę), które… uchyla zaskarżone zarządzenie, tym samym, niejako przyznaje stronie skarżącej rację . Aplikant na tej podstawie wniósł o umorzenie postępowania ze względu na jego bezprzedmiotowość (zaskarżone zarządzenie z formalnego punktu widzenia przestało od wczoraj obowiązywać). Skarżący, czyli Redaktor NL nie zgodził się z wnioskiem formalnym o umorzenie postępowania, zdanie to podzielił Sąd otwierając rozprawę. Co ciekawe w nowym zarządzeniu Burmistrza już nie ma opłaty za dochowanie do grobu ziemnego! Po bardzo krótkim przedstawieniu stanowisk, Sąd po dłuższej naradzie ogłosił wyrok w którym uchylił punkt dotyczący opłaty za dochowanie. W pozostałych punktach (opłata z wjazd na cmentarz, opłata za postawienie „pomnika”) Sąd skargę oddalił.

W krótkim uzasadnieniu do wyroku, Sąd podzielił zdanie skarżącego dotyczące nielegalności wprowadzenia opłaty za dochowanie do już istniejącego grobu ziemnego w przypadku kiedy została wniesiona opłata za przedłużenie miejsca grzebalnego. Burmistrz Miasta wprowadził taką opłatę samodzielnie, przez co wyszedł poza upoważnienie ustawowe z par 2 Uchwały Rady Miasta.  Innymi słowy Burmistrz wprowadził opłatę nielegalnie. Nawet gdyby Rada Miasta upoważniła Burmistrza do wprowadzenia tejże opłaty, a organ nadzoru jej nie uchylił, to i tak byłoby to sprzeczne z Ustawą o Cmentarzach i Chowaniu Zwłok.

Burmistrz Jacek Wiśniowski tak skomentował wyrok:

„Nowe zarządzenie w sprawie opłat związanych z pochówkiem zostało wydane na wniosek Prezesa PGK. Nie planuje zaskarżyć  do NSA dzisiejszego wyroku WSA, jednak ostateczna decyzja zostanie podjęta po zapoznaniu się z pisemnym uzasadnieniem wyroku.”

Niedługo potem Burmistrz Miasta, pan Jacek Wiśniowski składa skargę kasacyjną od wyroku w którym Sąd uznał, iż opłata w wysokości 900 zł za dochowanie do istniejącego grobu jest nielegalna.  Tym samym kilkaset poszkodowanych przez Burmistrza osób jeszcze długo nie odzyska swoich pieniędzy. Jak twierdzi sam zainteresowany: „Informuję, że po dokonaniu analizy wyroku WSA w Olsztynie w sprawie opłaty za dochowanie na cmentarzu, podjąłem decyzję o zaskarżeniu wyroku do NSA skargą kasacyjną. Zapewniam jednocześnie, że w przypadku oddalenia skargi Gmina sama zaproponuje mieszkańcom rozwiązanie dotyczące uiszczonych opłat za dochowanie. Biorąc jednak pod uwagę zmienność orzecznictwa sądów administracyjnych, uznałem za konieczne ostateczne wyjaśnienie kwestii sposobu wprowadzania opłat za usługi komunalne na cmentarzach, co wymaga skierowania skargi do NSA.”

Czekanie na rozpatrzenie skargi w NSA trwa minimum 1,5 roku, wobec czego twierdzenie Burmistrza o tym, że gmina sama zaproponuje mieszkańcom rozwiązanie, wydaje się daleko idącym nadużyciem ze strony organu wykonawczego . Poszkodowanych mieszkańców miasta, ale nie tylko jest kilkuset (500 – 800), a zwrot pieniędzy razem z odsetkami obejmuje okres 6 lat wstecz (W tym czasie rząd dobrej zmiany skrócił okres przedawnienia z 10 na 6 lat, jednak pozostawił furtkę w postaci art. 117 Kodeksu cywilnego).  

Co to oznacza w praktyce

Po uprawomocnieniu wyroku, opłata za dochowanie zwłok w istniejącym grobie ziemnym stanie się nielegalna. Każdy kto ją uiścił w ciągu ostatnich 6 lat (lub po wniosku do sądu na podstawie par. 117 k.c. 10 lat) będzie miał prawo żądać zwrotu nielegalnie pobranych pieniędzy wraz z odsetkami. Na podstawie danych z PGK szacuje się, iż ok. 100 – 140 osób rocznie zmuszanych było do wniesienia opłaty za dochowanie, a kwota nienależnie pobranych pieniędzy może sięgać 500 – 700 tys zł + odsetki.

Jak odzyskać pieniądze?

Burmistrz Miasta pan Jacek Wiśniowski, tak bliski sprawom mieszkańców, zapowiedział, iż sam zwróci się do wszystkich poszkodowanych.  Jednak jeśli sam nie wyjdzie z inicjatywą, droga na odzyskanie pieniędzy jest prosta. Należy na piśmie wezwać Burmistrza od zwrotu nienależnie pobranej opłaty wraz z odsetkami. Jeśli to nie wywoła zamierzonego skutku, skierować sprawę do Sądu Rejonowego w Lidzbarku Warmińskim. Są to przecież nasze pieniądze, które Burmistrz Miasta nielegalnie nam zabrał. W przypadku osób, którym Burmistrz zagrabił pieniądze w okresie między 6 a 10 rokiem od prawomocnego wyroku, chcąc je odzyskać trzeba będzie złożyć sądowy wniosek (podstawa prawna art. 117 k.c.).

O terminie rozprawy i jej wyniku, redakcja NL poinformuje bez zbędnej zwłoki;)