Nowe zasady wybierania radnych do Rady Miasta.

Ustawa z dnia 5 stycznia 2011 r. – Kodeks wyborczy, wprowadza małą rewolucję w nadchodzących wyborach samorządowych do rad gmin, bowiem po raz pierwszy kandydaci wybierani będą w okręgach jednomandatowych. Dotychczas wybory samorządowe odbywały się w dużych okręgach wielomandatowych, co oznacza, że kandydaci rywalizują o kilka mandatów możliwych do uzyskania w danym okręgu. W przypadku wyborów z 2010r. do rady miasta, Lidzbark Warmiński podzielony był na 6 okręgów, w których startowało 44 kandydatów obiegających się o 15 miejsc. Odpowiednio do rady powiatu – 3 okręgi, 185 kandydatów na 17 miejsc. Głosy przeliczane były proporcjonalnie na ilość uzyskanych przez poszczególne ugrupowania mandatów. Pozornie wyborcy głosowali na kandydatów, ale w rzeczywistości oddawali swój głos na listy wyborcze.

Proporcjonalny system wyłaniania radnych od zawsze budził kontrowersje. Duża ilość głosów oddana na danego kandydata powodowała zdobycie mandatu dla niego samego, a jednocześnie innych z listy, (którzy nie mieliby żadnych szans na wybór). Niestety ustawodawca wprowadził zmiany w tylko w ordynacji wyborczej do rady gminy; sposób wybierania radnych powiatowych nadal odbywa się na dotychczasowych niesprawiedliwych zasadach proporcjonalności. Może to rodzić wątpliwości, co do intencji kandydatów startujących jednocześnie w więcej niż jednych wyborach.

Niech za przykład posłuży fakt jednoczesnego kandydowania do Rady Powiatu i na Burmistrza jednej i tej samej osoby – pana Artura Wajsa. Może pan Wajs nie mógł się zdecydować, czy zostać Burmistrzem czy może lepiej mu będzie pod opiekuńczymi skrzydłami pana mgr Jana Harhaja i jak wobec tego wyglądała jego dualna kampania wyborcza? Nie to jest jednak istotne, ważne są liczby. Otóż pan Artur startował w okręgu nr. 1 i listy nr. 11 „KOMITET WYBORCZY WYBORCÓW WARMIA NASZA MAŁA OJCZYZNA„, uzyskując mandat radnego powiatowego głosami 551 wyborców (był to trzeci najlepszy wynik pośród wszystkich, a najlepszy z listy nr.11). Dzięki tak dużej liczbie głosów oddanych na pana Wajsa, z listy nr. 11 do rady powiatu weszły aż 2 osoby. Pan Wajs i pan Wojciech Borowy (299 głosów). Jednak już 26 listopada 2010r. na pierwszej Sesji Rady Powiatu swoje mandaty złożyli: Jankowski Artur i Wajs Artur. Zgodnie z ordynacją, na wolne miejsca wchodzą osoby z największą ilością głosów z danej listy. Za pana Wajsa do rady weszła pani Aleksandrowicz Elżbieta (138 głosów), a za pana Jankowskiego – Chudycz Piotr (132 głosy). Czy pan Artur Wajs podobnie jak w 2010r. zapragnie zostać radnym powiatu? O tym przekonamy się już niebawem.

Powyższy przykład pokazuje, że dzięki matematyce wyborczej, a nie rzeczywistemu poparciu wyborców można zostać radnym. Pani Aleksandrowicz Elżbieta, na którą oddano zaledwie 138 głosów i uzyskała poparcie 2,43% w okręgu, wchodzi do rady powiatu, a np. pan Kuźniewski Marek, na którego głosowało 336 osób z poparciem 7,91% już takiego zaszczytu nie dostąpił.

W nadchodzących wyborach do Rady Miasta, będzie tyle okręgów wyborczych ile miejsc w radzie. Z każdego takiego okręgu zostanie wybrany dokładnie jeden radny i będzie to osoba, która otrzyma największą ilość głosów. Okręgi jednomandatowe bliższe są definicji demokracji jako systemu, w którym prawo stanowi wola większości obywateli. Takie rozwiązanie zmienia reguły gry. Wystawienie większej ilości kandydatów z jednej listy spowoduje rozbicie głosów na komitet a co za tym idzie zmniejszenie szans konkretnych przedstawicieli. Nowością jest, iż w najbliższych wyborach do Rady Miasta startować mogą kandydaci niezależni, czyli pojedynce osoby, które nie będą musiały tworzyć list wyborczych i będą mogły ubiegać się o mandat radnego “samodzielnie”.

System jednomandatowy związuje konkretną osobę z okręgiem, jest też dużo prostszy, a tym samym bardziej zrozumiały dla wyborców. Zgodnie z nową ordynacją wyborczą, Rada Miasta musiała podjąć odpowiednią uchwałę dotyczącą podziału Miasta Lidzbark Warmiński na okręgi wyborcze, ustalenia ich granic i numerów oraz liczby radnych wybieranych w każdym okręgu wyborczym. Rada Miasta 31 października 2012r. podjęła uchwałę nr. OR.BR.0007.99.2012.EK, w której m.in. określiła granice okręgów wyborczych. Poniżej zestawienie szczegółowe.

Z pewnością powyższy podział nastąpił po bardzo wnikliwej analizie podziału głosów na poszczególnych kandydatów. Wybory samorządowe odbędą się 16 listopada i naprawdę, warto na nie iść. Najniższą liczbę głosów (116) z których kandydat wszedł do Rady Powiatu, uzyskał pan Dyba Jan, lecz jednocześnie była to najwyższa liczba jaką uzyskał kandydat z listy wyborczej PSL-u.