NASZ LIDZBARK

Mówią że kłamstwo powtórzone tysiąc razy staje się prawdą. Zaczynam więc… w moim mieście nie brakuje mi niczego, w moim mieście nie brakuje mi niczego, w moim mieście….

Przypadkowy gość, bo turysta to za duże słowo, uzna, że nie powinno nam brakować niczego. Wszak miasteczko ładne, ludzie ładnie ubrani, jest gdzie pochodzić. Cały dzień można chodzić. Można spacerować, usiąść na jednej z licznych w centrum ławeczek, można również poćwiczyć na jednej z zewnętrznych siłowni, posłuchać radosnego gwaru dzieci bawiących się na jednym z licznych placów zabaw. Można również wziąć kredyt w banku lub agencji kredytowej (które opanowały centrum miasta)  i całą kasę zostawić w jednym z dziesiątek ciucholandów. Można też wybrać się na spacer do pobliskiego parku chronionego krajobrazu gdzie niedawno wyrosły betonowe słupy. Ładne jak całe nasze miasto. I tam też można posiedzieć. I poćwiczyć rzecz jasna. Już niedługo tłumy kuracjuszy będą tu przyjeżdżać, by posiedzieć i ….. chyba tylko posiedzieć.

W tak pięknych okolicznościach przyrody wstyd narzekać. Młode mamy z zadowoleniem jeżdżą wózkami po bruku na deptaku radośnie wytrząsając przy tym mózgi swym pociechom. Starsi ludzie, z przyjemnością spacerują wybrukowanym chodnikiem. W końcu sport to zdrowie, a spacer deptakiem zaliczyć można do sportów ekstremalnych. Podobnie jak polowanie na promocje w Lidlu czy Rossmannie. Tam przydaje się znajomość walki wręcz. Potem zwyciężczynie mogą usiąść na pobliskiej ławeczce, by otrzeć pot z czoła, i dalej ruszyć do walki. Second handy też przyciągają mnóstwo osób, czasem już godzinę przed otwarciem ustawia się kolejka po towar z drugiej lub nawet trzeciej ręki. Czasem ma to sens, bo markowych sklepów w mieście nie uświadczysz, a to co jest nawet nowe wygląda gorzej niż źle. Częściej jednak jest to obraz ubogiego społeczeństwa, stoją w kolejkach po ciuch za dwa złote, by wystarczyło też na chleb. Biedronka i Lidl przed świętami również wyglądają jak pobojowisko, zwłaszcza, gdy w promocji karp lub mięso.

Po ubrania, buty, meble, i inne, wydawać by się mogło zbyteczne, drobiazgi jeździmy do Olsztyna i Bartoszyc. Bo u nas nie ma, albo jest kiepskiej jakości. Po pracę również wyjeżdżamy z miasta, bo na żadnej z ławeczek jej znaleźć nie można. Zresztą przez większość dnia są zajęte przez turystów, więc dla nas mieszkańców brak już miejsca. Wyjeżdżamy z miasta również po to by odwiedzić lekarzy specjalistów, by miło spędzić czas, by załatwić ważne sprawy, w końcu wyjeżdżamy na stałe, by móc po prostu żyć gdzieś, gdzie człowiek jest ważniejszy niż ścieżka, czy też nowa ławeczka, nawet ta niesamowicie droga z możliwością doładowania smartfona.

Żyjemy w mieście które otwiera się codziennie. Uczestniczymy w otwarciach nowych sklepów z używaną odzieżą, banków, amfiteatrów, parków. Mamy grające drzewa, pomniki, bulwary do spacerowania. Ładne. Jeszcze zadbane, monitorowane. Mamy dwa amfiteatry, kilometry ścieżek rowerowych, ba, nawet kawałek tej ścieżki świeci, no i mamy przejście dla pieszych w technologii 3D. Nikt nie wie po co i na co. Był pomysł, pieniądze też nie stanowiły problemu więc jest. Pasy namalowane w miejscu gdzie nigdy nie przejedzie żaden samochód, więc kwestie bezpieczeństwa odpadają, ale są. Mieszkańcom służą do fotografowania się na ich tle. Ot, nic nie znaczący drobiazg. Nie mamy porządnej galerii handlowej ze sklepami znanych firm by przyciągnąć do nas tych, którzy jeżdżą do Olsztyna po zakupy. Nie mamy przemysłu, mamy za to rzekę w której można złowić osełkę masła i twarogowe ryby. Taki bonus dla mieszkańców. Czasem myślę, że jesteśmy na planie kolejnego filmu Barei. Nikt nie wie po co i na co są kolejne nowości w naszym mieście. Na pokaz mamy ładnie i kolorowo, trawę można domalować w razie potrzeby. Tu zrobimy basen, tu postawimy ławeczkę, tu zrobimy skansen. A jak to wszystko szlag trafi to się podzielimy zyskiem. Ważne, że nikt nie zapyta po co to wszystko.

A przecież nie wymagam wiele. Chcę pracy, dzięki której nie będzie trzeba odmawiać dzieciom niczego. Chcę spokojnego snu, bez trosk o to co jutro. Chcę stabilności, normalności, by dzieci miały perspektywy. Jak na razie mamy chyba tylko spokojne, wręcz sielskie życie, tak w każdym razie widać na zdjęciach naszego miasta. Jest cudowne i urokliwe z tymi swoimi światełkami, drzewami, szumiącą wodą w fontannach, rzekach i strumykach. Teoretycznie mamy tu wszystko czego potrzeba. Rzymianie krzyczeli, że chcą chleba i igrzysk.  U nas igrzysk aż nadto. Brak czasu by wszędzie być i wszystko zrobić. Mamy mnóstwo młodych i zdolnych ludzi. Tylko, że większość z nich, tych młodych i zdolnych wyjedzie. I nie wrócą. Bo tu się tylko miło odpoczywa na ławeczce. Chyba, że jest się krewnym lub znajomym odpowiedniego królika, wtedy i praca jest na wyciągnięcie ręki, i wypłata na tyle wysoka, by odłożyć do skarpety. No i wtedy można się bawić. Bardzo dobrze bawić.

Zatem jeszcze raz: w moim mieście nie brakuje mi niczego, w moim mieście nie brakuje mi niczego, w moim mieście…. Nie lubię kłamać. Brakuje mi. W moim mieście brakuje mi uczciwości.

Rzeczywistość jest jednak paradoksalna- choć z natury taką być nie powinna, bo przecież jej podstawową właściwością jest stabilność i trwałość (przynajmniej niektórych ważnych wartości, które reprezentuje). Rzeczywistość nie jest więc do końca tym co wokół nas i w naszych umysłach (jakiekolwiek puste one są). Rzeczywistość to coraz bardziej element fikcji. Między faktem a informacją dokonała się już tak wielka różnica, że świat realny, rzeczywisty jest dalej od nas niż byle jaka pogłoska, byle jaka medialna nowina. Małe społeczności, jak chociażby nasza lidzbarska, nie korzystają już z tradycyjnej formy współżycia i dialogu tylko sięgają po to, co jej się z ust do ust (raczej z ust do ucha), za plecami, lub za pomocą lokalnych mediów podaje. Informacje owe niedbale odwzorowują to co się dzieje dookoła; niedbale celowo. Obywatela łatwo wprowadzić w błąd- proceder ten stał się już uzusem. Swoje apogeum uzyskuje przed każdymi wyborami samorządowymi. Kontrast między informacją o kandydacie na radnego czy burmistrza, a jego rzeczywistymi zamiarami i potencjami skłania (mam nadzieję nie tylko mnie) do kpiny i groteski. Cóż przeciętnego mieszkańca skłania do kandydowania w wyborach? To, że nikczemna chęć zysku- to sprawa jasna, ale robienie z siebie społecznika i polityka zakrawa już na hucpę. Trzeba nie mieć ani krzty do siebie dystansu albo autokrytyki, żeby na oczach miasta robić z siebie wielką polityczną personę lub decydenta, nie mając ku temu ani zdolności, ani klasy, ogłady i przyzwoitości. Cóż to za „wielkość” w malutkim wymierającym powoli mieście i cóż to za ostentacja, z którą „wielkość” pielęgnuję się i podtrzymuje, w dodatku z rażącymi błędami ortograficznymi, stylistycznymi i logicznymi, z egzaltacją godną przedwojennych, znudzonych arystokratek, z brakiem stylu, swobody ogłady, a przede wszystkim życzliwości (która jest świetnie przez naszych włodarzy symulowana).

Jak już ktoś ma mnie reprezentować na niwie samorządowej, lokalnej to życzyłbym sobie, żeby choć przyzwoicie władał i umysłem i językiem. Niestety coraz bardziej włodarze bieglej władają nogami i rękami- miasto rowerzystami i biegaczami stoi. Biegać i jeździć można do czasu, myśleć należy zawsze. Wielkość naszego miasta stworzyli akurat ci, co nie biegali- i nie chce mi się tu w tym miejscu wymieniać ich nazwisk. Na nic wymyślanie pasów 3D czy świecącej ścieżki rowerowej- to pic, PR-owski trick, w dodatku mało subtelny. O kulturze, która konstytuuje człowieka, społeczność, miasto, świadczą trwałe dokonania, dzieła itp. Ścieżki rowerowe kiedyś zarosną, po pasach zaraz nie będzie śladu, co więc zostanie? Lokalna władza się tym nie przejmuje, tylko koncentruje się na trickach. Trickiem jest przypisywanie sobie zasług za dokonania, które są władzy obowiązkiem. Obywatele „łapią się” na to niestety – na szczęście nie wszyscy. Mamy świetną młodzież- z lekkością wyłapującą głupotę i ignorancję decydentów. Może dlatego młodzież nie wraca tu po studiach- przez głupotę „panujących”, a nie przez gospodarczą koniunkturę. Łatwo władzy stosować tricki przy tak ciągle niskiej świadomości społecznej. Przeciętny obywatel nadal nie ma pojęcia jak wiele ma praw, ciągle mu się wydaje, że ma same obowiązki. To pozostałość poprzedniej epoki, kultywowana nagminnie przez starsze pokolenie. Najmniej z używanych praw, jest prawo do wyrażania swoich poglądów, myśli i opinii. W naszym mieście każdy głos niezależny, krytyczny nazywa się hejtem. Skoro kąśliwe nawet zwracanie władzy uwagi na temat lekkomyślnego jej sprawowania jest hejtem, to co w takim razie jest kpiną? Sama władza? Chyba tak. Skoro już przy kpinie jesteśmy, chciałbym odwołać się do dwóch zasad, które wprawdzie z kpiny i żartu powstały lecz stały się całkiem „poważną” prawidłowością. Pierwsza to zasada Petera.  Brzmi ona oryginalnie tak: „w hierarchicznej strukturze każdy pracownik dąży do osiągnięcia swojego poziomu niekompetencji”. Oznacza to, że każdy awansuje do momentu aż osiągnie swój poziom maksymalny, który jest poziomem niekompetencji, a skoro nie można już awansować wyżej, osiada się na tym stanowisku i wykonuje się gorzej swoje obowiązki niż to stanowisko tego wymaga. Czyż nie jest tak z naszym burmistrzem i radnymi? Owe funkcje są zazwyczaj szczytem ich możliwości. Wyżej i dalej nikt z nich nie zajdzie- przynajmniej w tej „dziedzinie”.

Druga zasada to zasada (a raczej Prawo Parkinsona):  praca rozszerza się tak, aby wypełnić czas dostępny na jej ukończenie.  Czyli- celebruje się swoją pracę, robi się z niej widowisko, unika się konkretów, ucieka się w efekciarstwo itp.  Czyż nie jest tak z naszymi samorządowcami?

Po cóż nam radni i burmistrz? Struktury municypalne ulegają także historycznym zmianom. To co kiedyś robił burmistrz może zrobić zdolny urzędnik kilkoma kliknięciami myszką. Pomysły na inwestycje można spokojnie czerpać ze stron internetowych innych miast itp.

Nam, czyli mieszkańcom burmistrz i radni nie są potrzebni. Potrzebni są samym sobie, potrzebni są też swoim kolegom. Nie oni służą nam, tylko my służymy im. Wyświadczamy im wielką przysługę utrzymując ich dobre samopoczucie, wysokie poczucie wartości i dobrą kondycję finansową. Oni za to raczą nas kawałkiem chodnika i deptakiem. Szkoda tylko, że o 100 lat za późno i z błędami ortograficznymi.

/Andrzej Ballo/